ŚRODA POPIELCOWA
Przypada w środę 14 lutego 2024r. i w kalendarzu katolickim jest pierwszym dniem Wielkiego Postu. W tym dniu zwyczajowo we wszystkich Kościołach księża posypują głowy wiernych popiołem i wypowiadają słowa :
„Prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.
Posypanie głów popiołem jest wezwaniem do pokuty i nawrócenia. Popiół jest symbolem tego, że wszystko, co materialne i doczesne przemija.
WIELKI POST
Jest okresem liturgicznym, który służy przygotowaniu wiernych do przeżycia świąt Wielkanocnych; jest czasem pokuty i nawrócenia. Rozpoczyna się w Środę Popielcową, a kończy w Wielki Czwartek przed wieczorną Mszą Wieczerzy Pańskiej.
Tradycyjnie trwa 40 dni na pamiątkę 40-dniowego postu Jezusa Chrystusa na pustyni.
40 dni postu – dokładnie tyle trwa Wielki Post. W Biblii ta liczba pojawia się bardzo często: 40 dni trwał potop, 40 dni przebywał Mojżesz na Synaju przed zawarciem Przymierza przez 40 lat Izrael wędrował do Ziemi Obiecanej, 40 lat trwa panowanie Dawida, prorok Eliasz przez 40 dni wędruje przez pustynię, Jonasz ogłasza 40 dni jako okres nawrócenia i pokuty dla mieszkańców Niniwy, wreszcie przez 40 dni pobytu na pustyni Chrystus przygotowuje się do podjęcia publicznej działalności, rozpoczynając od głoszenia orędzia: „Nawracajcie się”, naucza przez 40 miesięcy, zmartwychwstaje po 40 godzinach, a potem przez 40 dni przebywa z uczniami aż do dnia Wniebowstąpienia
Wśród tradycyjnych praktyk pokutnych szczególny nacisk kładziono zawsze na: post, jałmużnę i modlitwę.
Kolor fioletowy szat liturgicznych to znak pokuty, nawrócenia i wysiłku potrzebnego do naśladowania Jezusa.
Droga Krzyżowa
„Kłaniamy Ci się Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie, żeś przez krzyż i mękę Swoją odkupił świat!”. Te słowa kojarzą nam się w szczególności z nabożeństwem odprawianym w kościołach w piątki Wielkiego Postu. To piękne spotkanie się z Jezusem niosącym krzyż na kalwaryjskie wzgórze, gdzie oddał Swe życie za Ciebie i za mnie: nędznych grzeszników.
Gorzkie Żale
To popularne w Polsce nabożeństwo pasyjne, połączone z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i kazaniem pasyjnym. Pochodzi ono z początków XVIII w. – po raz pierwszy odprawiono je w 1707 r. Jego tekst zachował oryginalne, staropolskie brzmienie.
Co ciekawe, struktura tego nabożeństwa opiera się na strukturze dawnej Jutrzni.
ZWIASTOWANIE PAŃSKIE
Uroczystość przypada 25 marca, przypomina nam o tym wielkim zdarzeniu, od którego rozpoczęła się nowa era w dziejach ludzkości. Archanioł Gabriel przyszedł do Maryi, niewiasty z Nazaretu, by zwiastować Jej, że to na Niej spełnią się obietnice proroków, a Jej Syn, którego pocznie w cudowny i dziewiczy sposób za sprawą Ducha Świętego, będzie Synem samego Boga. Fakt, że uroczystość ta przypada często w trakcie Wielkiego Postu uzmysławia nam, że tajemnica Wcielenia jest nierozerwalnie związana z tajemnicą śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
Powszechnie posługujemy się dwiema modlitwami, które upamiętniają moment Zwiastowania. Są to „Zdrowaś Maryjo” i „Anioł Pański”.
Pozdrowienie Anielskie- modlitwa ta składa się z pozdrowienia archanioła, z radosnego okrzyku św. Elżbiety i z modlitwy Kościoła. Na słowach pozdrowienia Gabriela – „łaski pełna” – Kościół oparł wiarę w Niepokalane Poczęcie Maryi. Skoro bowiem Maryja była pełna łaski, to nie mogła jej nigdy być pozbawiona. Słowa św. Elżbiety: „Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota Twojego” zawierają część pozdrowienia anioła (Błogosławionaś Ty między niewiastami). W ten sposób św. Elżbieta jakby chciała podkreślić, że znana jest jej tajemnica Zwiastowania, że w imieniu wszystkich niewiast świata winszuje Maryi tak wielkiej godności.
Anioł Pański- historia tej modlitwy sięga wieków średnich, kiedy to biciem dzwonów wyznaczano trzy pory dnia: rano, południe i wieczór. Z powodu braku zegarów był to zwyczaj bardzo praktyczny. Przez pobożne odmawianie tej modlitwy przypominamy sobie scenę Zwiastowania i to, co się w niej dokonało.
NIEDZIELA PALMOWA
Wielki Tydzień otwiera Niedziela Palmowa, nazywana Niedzielą Palmową Męki Pańskiej, upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy, bezpośrednio poprzedzający Jego Mękę i Śmierć na Krzyżu. Witające go tłumy rzucały na drogę płaszcze oraz gałązki, wołając: „Hosanna Synowi Dawidowemu”.. W tym dniu wierni przychodzą do kościołów wraz z palmami wielkanocnymi, które kapłan święci w trakcie mszy.
Palmy w Polsce zastępują często gałązki wierzbowe z baziami. Po ich poświęceniu zatyka się je za krzyże i obrazy, by strzegły domu od nieszczęść i zapewniały błogosławieństwo Boże.
Każdy chrześcijanin powinien dołożyć wszelkich starań, aby obrzędy Wielkiego Tygodnia zrozumieć, brać w nich czynny udział, a przede wszystkim umartwieniami i świętością życia dawać dowód żywej wiary.
Wielki Czwartek
W Wielki Czwartek obchodzimy święto kapłanów, ponieważ w tym dniu w czasie Ostatniej Wieczerzy Jezus ustanowił sakrament kapłaństwa oraz sakrament Eucharystii.
Wielki Piątek
Dzień Męki i Śmierci Chrystusa. Niech w tym dniu będzie w naszym domu cisza pozwalająca przeżyć Misterium Męki i Śmierci Jezusa. Obowiązuje post ścisły, a więc nie tylko jakościowy, ale i ilościowy. Wieczorem gromadziliśmy się na liturgii wielkopiątkowej – jest ona długa, ale bardzo bogata i piękna: Liturgia Słowa poprzedzona procesją i leżeniem krzyżem przez kapłanów przed obnażonym ołtarzem, uroczysta adoracja krzyża, komunia i procesjonalnie przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego.
Wielka Sobota
Jest dniem spoczynku Pana Jezusa w Grobie. To nie dzień żałoby, ale powinien być wypełniony zadumą nad cudem Zmartwychwstania. W dni przychodzimy odwiedzić grób Pana Jezusa, przez czuwanie i modlitwę, bo jest obecny w postaci chleba.
Poświęcenie pokarmów wielkanocnych
Wodą święconą przywołuje w naszej świadomości chrzest, przez który zostaliśmy włączeni we Wspólnotę Kościoła – a więc Mistycznego Ciała Chrystusa. Poświęcone pokarmy przypominają nam natomiast, że Zmartwychwstały Chrystus jest dla nas wszystkich chlebem życia.
Zwyczaj święcenia pokarmów narodził się w VIII wieku, ale w Polsce znany jest dopiero od XIV stulecia. W zależności od tradycji ludowych i symboliki chrześcijańskiej do koszyczka wkładano różne pokarmy. Początkowo święcono jedynie baranka wypieczonego z chleba, później zaczęto dokładać inne przysmaki. Ważne jest, aby poświęcone zostały 8 podstawowych pokarmów:
1.Chleb
2.Jajko
3.Wędlina
4.Ser
5.Sól, (pieprz)
6.Chrzan
7.Ciasto
8.Ocet
Po zapadnięciu zmroku rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej – jest to najbardziej uroczysty wieczór w roku liturgicznym. Wigilia Paschalna nie jest częścią Wielkiej Soboty, jej radosna liturgia należy już do obchodów Dnia Zmartwychwstania. Obchód Wigilii Paschalnej składa się z czterech części: Liturgii Światła, Liturgii Słowa, Liturgii Chrzcielnej i Liturgii Eucharystycznej. W czasie Liturgii Światła kapłan przed kościołem poświęca ogień, odpala paschał, wnosi uroczyście światło do ciemnego kościoła i śpiewa Orędzie Paschalne. W drugiej części są czytane fragmenty Pisma Świętego, w których rozważamy, co Bóg uczynił dla nas od początku świata. Podczas Liturgii Chrzcielnej ksiądz dokonuje poświęcenia wody, a wierni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne. Odnowieni biorą udział w Mszy Paschalnej, w czasie której zabrzmią wszystkie dzwony i dzwonki.
ZMARTWYCHWSTANIE CHRYSTUSA
Przede wszystkim jest to najkrótsza forma ewangelizacji. To chrześcijańskie pozdrowienie paschalne i dialog, który sam w sobie zawiera głoszenie Dobrej Nowiny, że „Chrystus powstawszy z martwych, już więcej nie umiera, śmierć nad Nim nie ma już władzy” (Rz 6,9) oraz odpowiedź (wyznanie wiary) potwierdzającą fakt zmartwychwstania Jezusa i jego owoc dla nas: nasze zmartwychwstanie.
Według św. Pawła „my wszyscy, którzyśmy otrzymali chrzest, zanurzający nas w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć, zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie – jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca, złączeni z Nim w jedno przez podobne zmartwychwstanie” (Rz 6,3-5).